13.Cuma Korkusu ve Beyazperde

       Birçok inanışta ve kültürde 13.Cumanın uğursuzluğuna inanılır.Dünyanın en yaygın batıl inançlarından biridir.Peki 13.Cuma neden uğursuz kabul ediliyor ? Tarihi ve mitolojik kaynaklar ne diyor ? İlk ne zaman ortaya çıktı ? Ve bu inanca sahip olanların hayatlarını nasıl etkiliyor ?

      13 rakamını ve cumanın uğursuzluğunu tarihten örnekler vererek işledim.Akabinde beyazperde'de nasıl yer bulduğunu ve filmlere nasıl etki ettiğini yazdım.Hazırsanız tarihin korku dolu sayfalarına doğru yol alalım.....


    Kelimenin kökenine bakarsak 13.Cumadan korkmaya ''Paraskevidekatriaphobia''deniliyor.Anlamı ise Yunanca cuma anlamına gelen Paraskevi ve 13 anlamına gelen Dekatreis,fobi anlamına gelen Phobia kelimesinin birleşmesiyle ortaya çıkıyor.

   13.Cuma'nın uğursuzluğuna dair ilk yazılı metin ise 1869 yılında Gioachino Rossi'nin biyografisinde rastlanmıştır

   Şöyle bir alıntı vardır;

  ''Rossini sonuna kadar sevecen arkadaşlarıyla çevrelenmişti;ve eğer doğruysa,birçok İtalyan gibi Cuma'yu ve 13'ü uğursuz olarak adlederdi,13.Cuma gününde ölmesi de dikkat çekiciydi.''


           Gioachino Rossi..

        Bu örnekten yola çıkarsak 13.Cuma inancı çok öncelere dayanmaktadır.Bir başka hikaye ise Tapınak Şövalyelerine ait.Nathaniel Lachenmeyer'in ''13.Cuma Dünyanın En Meşhur Batıl İnancı''kitabında şöyle yazar. ''Tapınak Şövalyeleri 1118'de Kudüs'te manastırın ordusu olarak kuruldu.Haçlı seferleri sırasında Hristiyan hacıları koruyacaktı.Sonraki iki yüzyıl boyunca Tapınak Şövalyeleri çok güçlü ve zengin oldu.Bu güç karşısında kendini tehdit altında hisseden ve servetlerini ele geçirmek isteyen Kral Philip Fransa'da 13 Ekim 1307 Cuma günü şövalyelerin topluca tutuklanmasını istedi.''Şövalyeler daha sonra yakılmıştır.

      Verdiğim iki örnek yazılı ve rakamsal olarak benzerlik taşıdığı için halk bilimciler tarafından sıklıkla belirtilir.Şimdi birçok gelenekte kabul gömüş ve 13.Cuma'nın asıl nedenine geçelim.

     İsa'nın son yemeğinde masada 13 kişi vardı.Hristiyan aleminde bu inancın olmasının en kuvvetli örneği.Buna benzer örnek ise İskandinav Mitolojisinde.İskandinav Mitolojisine göre Valhalla'da ziyafet verildi.Bu ziyafete davet edilmeyen iki buz devinin oğlu Loki,istemeede zorla geldi ve masada 13 kişi oldu.Daha sonra Tanrılar Tanrısı rüzgar ve bilgelik tanrısı Odin ile ana tanrıça Friggin oğlu,kış tanrısı Hod'u Balder'e karşı kışkırttı.Ve Balder'e ok fırlattı.Balder oracıkda öldü.En sevilen tanrı Balder katledildi.Bütün Valhalla yasa boğulmuştu.

  O günden sonra ziyafelere 13 kişinin gelmesi uğursuzluk olarak adledilmişti.

 
     Fransızlar yemeğe gelen misafirler için Quartarziennes kelimesi kullanırlar.Şimdi Hristiyan aleminde ki bu inancın etkilerine bir göz atalım...


   Birçok binanın 13.katı yoktur.Fransa hiçbir evde 13 numarası ve çoğu sokakta 13 adını almaz.İtalyanlar'da ikramiyelerde 13 numarası kullanılmaz.Adınızda 13 harf varsa şeytan size bulaşmıştır.Hikayaye göre bir cadı meclisinde 13 cadı bulunur.

  Nümerolojide,12 sayısının tamlığı simgelerle ifade edilir.Yılın 12 ayı,burçların 12 elemanı olması,saatin 12'ye bölünmesi..Yahudilerin 12 kabilesi,İsa'nın 12 havarisi,Olimpos'un 12 tanrısı gibi.

 13 rakamı ise düzensiz ve bütünlüğü bozan olarak görülüyor.
     

    Hammurabi kanunları listesinde de 13 sayısı atlatılmıştı.Birçok ülkede otel müşterisi 13 numaralı odada kalmayı reddeder.Amerika'daki en yaygın inanış ise 13.Cuma'dır.Bazı insanlar o gün işe gitmezken bazıları ise restoranlarda yemek yemiyor.Birçok ülkede'de o gün evlenmek istenilmiyor.

  Bazı toplumlarda ise 13 sayısının uğruna inanılır.Meksika'da Germen ve Keltik toplumlarında tam tersine,kutsal ve şans getiren bir sayı olarak görülüyor.

   Cuma günü yatağınızı değiştirseniz,gece kabus görürsünüz.Cuma günü başlayacak yolculuk size kötü şans getirir.Eğer cuma günü denize açılırsanız kötü şans sizi bırakmaz.19.Yüzyılda Cuma günü denize açılıp bir daha hiç haber alınamayan H.M.S Friday gemisi bu inancın en kuvvetli örneği.

     Hristiyanlığa göre,İsa'nın bir Cuma günü çarmıha gerildiğini hatırlatalım.Adem ve Havva'nın yasak meyveyi yediği gün  cuma olduğu için uğursuz sayılır.En kuvvetli inanç bu olabilir.1800'lerden beri karanlık Cuma olrak ifade edilen borsa çöküşleri ve ticari felaketler de Cuma'ın insanların zihninde ayrı yer etmiştir.


   Mitolojik kaynaklar ve M.Ö.ki kaynaklara göz attığımızda buna benzer örnekler söz konusu.13 rakamı bir şekilde atlatılmış ve göz ardıedilmiş.Bu batıl inancın çok öncelere dayandığı varsayılıyor.Kesin değil tahmin tabiki.Günümüzde hala etkisi devam ediyor.13.Cuma'nın lanetli olarak inanılmasının asıl sebebi yani kendi fikrimi belirtirsem;İsa'nın Cuma günü çarmıha gerilmesi ve son yemeğinde 13 kişinin olması.


   Batıl inançlar zaten,insanların iyi ve kötü şeylere karşı sebep arayışları sonucu ortaya çıkan insan icadı şeylerdir.Bu masum gibi gözüken korkular birçok insanı sandığından çok etkiliyor ve gündelik hayatlarını büyük oranda değiştiriyor.

     13 numarası olmayan oteller,iptal edilen uçak seferleri.NBA'de 13 numarasının olmaması.Bir farklı iddaa ise;İstanbulun Fethinin 1453 yılında olması.Rakamlarının toplamının 13 olması.Peygamber Efendimiz Hz Muhammed (S.A.V.)'in 571 yılında doğması.Yine rakamlarının toplamının 13 olması.Ve cuma'da müslümanların kutsal günü olması nedeni ile 13.Cuma Hristiyanlar için kötü şans anlamına geliyormuş.Farklı bir düşünce kesinlikle.

 
        13.Cuma sinemada'da yer buldu.Fakat bu bahsettiğim konular ve tarihi kaynaklardan ayrı olarak popüler kültürün bir eseri olarak çıktı.Çizgi romanlar ve romanlardan çıkan bir seri oldu.

         13.Cuma hakkında birçok filmimiz var.Friday 13th,Friday 13th 2,Freddy vs Jason,Friday 13 th New Beginnig,Friday 13th The New Blood gibi.

       Bütün filmlerin konusu aynıdır.Baş karakterimiz Jason Voorhees.Jason 13 Haziran 1946'da Vesses Counrty'de doğmuştur.1957 yılında  Crystal Lake kampında boğulmuş ve cesedi bulunamamıştır.

       Orjinal seride 8 tane film vardır.Toplamda 12 tane film vardır.Bunların en sonuncusu 2009 yapımı 13.Cuma filmidir.
     

          Jason ölümsüzdür.Yüzü bakılmayacak kadar kötü olduğu için maske takar.Tek değer verdiği şey annesidir.Genç,yaşlı ve çocuk demeden herkesi öldürür.Son derece acımasız bir katildir.Jason'ın tek öldürme sebebi vardır;annesinin ölü olması ve kristal göldeki gençler tarafından öldürülmesidir.

      Jason sürekli intikam duygusu ile yaşar.


     13.Cuma laneti popüler kültüde ve toplumlarda hala devam etmekte.Çizgi romanlar,romanlar ve filmler bu inancı daha da yaymakta.Seri filmleri,13.Cuma ile ilgili belgeselleri ve araştırma kitaplarınızı okumanızı tavsiye ederim...



    İYİ SEYİRLER..