Kovboylara Hüzünlü Veda

      ''Western'' aslında bilinenin aksine bir sinema türü değil,Amerikan pop kültürünün en önemli kaynaklarından biridir.Film türleri içinde en Amerikan olanı.Her ne kadar Avrupa'da da örnekleri olsa da kovboy filmlerine yapıştırılan Amerikan sıfatı olarak etkisini hiç yitirmedi.

     Sinema tarihine baktığımızda Western'in her zaman en efsanevi en orjinal ve en kalıcı türlerden biri olduğunu görüyoruz.Ancak sevenleri bende dahil son dönemlerde azalmaya başladı.Şimdi hep birlikte sinema tarihinin en özgün türü olan Western'e göz atmak için Vahşi Batıya doğru uzanıyoruz.Bu hüzünlü vedanın nedenlerine bir göz atalım.

       Öncelikle Western tarihine kısa bir göz atalım.18.Yüzyılın sonlarına doğru Batı'daki kahramanların hayat hikayelerini ve yaptıkları serüvenlerini anlatan tiyatro oyunlarına,romanlarına ''Western'' denilirdi.

   Bu türün ise sinemaya adım atması 1909 yılında gerçekleşir.Edwin S.Porter'in yönettiği Büyük Tren Soygunu görsel ve dramatik yapısıyla bu türün kaşifi sayılır.Filmin süresi 9 dakikadır.Aslında Western filmlerinin bu kadar tutulması ve ortaya çıkışının bu kadar anlamlı kılan en önemli unsurda çekildiği dönemler ile olayların gerçekleştiği zamanların aynı dönemlere denk gelmesi.

   Özellikle 1890-1920 arası gerçek hayatta yaşamış kovboyların en etkin olduğu dönemlerdi.

  

     Günümüze kadar birçok film ve Western yıldızları çıktı.1920 ve 1940 yılları arası bu türün çıkması ve gelişimiydi.1940 ve 1970 yılları arasıda bu türün altın çağıdır.

    John Wayne,Clint Eastwood,Gary Cooper,Roy Rogers,Buck Jones,Hoot Gibson,Tim McCoy gibi Western yıldızları sinema dünyasında yer almıştır.

     Bir Zamanalar Batıda,Affedilmeyen,Sonsuz Ölüm,Dolar Üçlemesi,Kahraman Şerif,Uzak Ülke,Rio Bravo,Vahşi Belde,Çöl Aslanı,Kanlı Nehir gibi başyapıtlar çıkmıştır.

    Konumuza gelirsek;western'in son zamanlarda kaybolmaya yüz tutan bir film türü olduğunu kabul edip bu hüzünlü yok oluşa bir bakalım.

   Gelişen teknoloji,hayat tarzlarımız ve değişen dünya'yı ilk önce kabul etmemiz gerekiyor.Bundan 5 sene önceki teknoloji ile şuan ki teknoloji ile arasında bile büyük farklar vardır.Bu sinema sektörünü de etkilemiştir.Özellikle 80'li yıllardan sonra sinema dünyası tamamen değişime uğramıştır.80 öncesi sinemaya göz attığımızda dram ve western filmlerinin ağırlıkta olduğunu görüyoruz.

   Gelişen teknoloji ile yeni türler ortaya çıkmıştır.70'li yılların başında bilim-kurgu filmi denemeleri,animasyon,aksiyon türünün ağırlığı ve savaş filmleri günümüz filmlerinin çoğunu kapsamaktadır.

     Django Unchained,Maskeli Süvari gibi son zamanlarda western türünü ayakta tutmak için filmler yapılmıştır.Özellikle maskeli süvari oldukça yüksek bir bütçe ile çekilmiştir.Johhny Depp gibi bir starın filmde olmasına rağmen bile film gişede istediği başarıyı alamamıştır.

    

   Nedeni ise açık; western severlerin artık sinemaya gidemeyecek kadar kibar bir şekilde söylersek yaşlanmalarıdır.Artık yeni dönem yeni jenerasyon bu filmleri tercih etmiyor.Bunları gören film yapımcıları ve yönetmenler yeni nesillere yönelmeye başlamıştır.

   Çok uzağa gitmeden şöyle bir örnek verelim.1980'den sonra özellikle Hollywood'un altın çağı olan 90'lı yıllarda kaç tane Western filmi çıkmıştır.1992 yapımı Unforgiven.Özellikle son 34 seneye bir göz attığımızda parmak ile gösterilecek western filmleri vardır.

    Yeni nesil özellikle süper kahraman filmlerini tercih etmiş durumda.Batman,Örümcek Adam,Superman serileri western filmlerinin yerine geçti.

 
      Kovboy filmleri yerel kültürlerin izlerini taşıyor.Uluslararası seyircinin ilgisini çekmek için western filmleri artık günümüzde tercih edilmiyor.Artık o eski batı imajı modern zamanda yaşayan insanların kafasında yok oldu.

  Sinemada ki vahşi batı filmleri genellikle siyasi durumlarla da hep yakın ilişkili olmuştur.Kızıldereli filmleri bunun en büyük örneğidir.

   Teknolojinin gelişmesi,insan hayatının değişmesi ile artık eski kültürler yok olmaya başladı.Western filmlerinin yerini bilimkurgu,animasyon ve savaş filmleri aldı.Western aslında çoktan bitmişti biz sadece farkında değildik.

  Western sinema ile doğmuş ve gelişmiş tek sinema türüdür.Hollywood'a ait tek film türüdür.Ama artık nostalji olmuştur.Üretkenlik tamamen bitmiştir.

   Özetlersek; Western 100 yıl boyunca en orjinal ve en özgün tür olmuştur.Bu tür hep kendine has yönetmenler ve oyuncular çıkarmıştır.Çekilen filmlerin müzikleri hep en efsane film müzikleri olarak sinema tarihinde yer almıştır.

   1800'lü yıllarda Amerika'da başlayan batıya göç ve akabinde gerçekleşen kızıldereli savaşları ve amansız altın savaşları.Bunun sonucunda da ortaya çıkan vahşi batı uzun süre Amerika'da etkinliğini sürdürdü.Sinema da bu alanda payına düşeni aldı.1920 ve 1970 arasında 50 yıl boyunca bu tür Amerikan sinemasının en büyük gücü idi.

   Gelişen teknoloji ile sinema başka bir yöne doğru kaydı.90'lı yıllarda ben buradayım dedi.Ufak bir kıpırdama oldu.Kevin Costner kurtlarla dans ile oscar kazandı.Devamında 92 yapımı Affedilmeyen çıktı.Ama Western'in özünü yansıtacak filmler olamadılar.Western günümüzde artık geçmişte yaşayan bir hatıra olarak kaldı.


  Western filmleri arkalarında büyük bir toz bulutu bırakarak gün batımına doğru yola çıktı........