IRA Terör Örgütü ve The Devil's Own Filmi

1913 yılında kurulan ve 2005 yılına kadar faaliyetlerini sürdüren Ira terör örgütünü ve sinemaya uyarlanan,Brad Pitt ve Harrison Ford'un başrollerini paylaştığı The Devil's Own filmini sizlere aktaracağım.Haydi başlayalım.

IRA(Irısh Republican Army) açılımı Türkçe'de İrlanda Cumhuriyet Ordusu anlamına gelmektedir.İrlanda Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı için savaşan katolik milliyetçilerin kurduğu İrlandalı bir örgüttür.Tek amaçları Birleşik Krallık'tan kısaca İngiliz sömürüsünden çıkmak ve vatanlarında özgür bir şekilde yaşamaktır.

Ira'nın kökeni 1896 yılına dayanmaktadır.İrlanda'nın bütünüyle İngiliz himayesinde olduğu dönemde İrlanda yönetiminde meşru kabul edilen First Dail Parlamento'su tarafından kurulmuştur.Kurucusu ise James Connolly'dir.Connolly aynı zamanda örgütün lideri konumundadır.

First Dail Parlamentosu

Kurucu James Connolly

James Connolly 1916 yılında İngiliz hükümetine karşı olan meşhur 'Paskalya Ayaklanması'nda' da büyük rol oynamıştır.Connolly,İrlanda'da doğmaya başlayan sınıf ayrımcılığı ve katolik ve protestanlar arasındaki mezhep ayrımını görmüştü.Amacı,bu ayrımlar arasında işçileri sosyalist görüş altında toplayıp bağımsız bir cumhuriyet kurmaktı.O senelerde İrlanda'da sözü geçen tek sınıf burjuva sınıfıydı.Ve ilerleyen senelerde burjuva sınıfının baskıları arttı.Burjuva sınıfının örgütü olan Ulster Gönüllüler gücü ve milliyetçilerin örgütü olan ulusal gönüllüler örgütü katolikler üzerinde ufak katliamlara başladılar.Ve duruma el koymak isteyen James Connolly 1913 yılında IRA'yı kurdu.

24-29 Nisan 1916'da paskalya ayaklanması oldu.Ama ayaklanma James Connolly'nin istediği gibi gitmedi.İngilizlerin ezici üstünlüğü ile sona erdi.James Connolly ile yönetimindeki İrlandalılar kanlı bir şekilde bastırıldı.Bu isyanın sonunda James Connolly ve diğer 15 kişi idam edildi.

IRA 1921 yılında kadar İngiliz polis güçlerine karşı gerilla savaşı yürüttü.1921 yılında Londra Antlaşması ile ikiye bölündü.Bir taraf yeni kurulan bağımsız devletin safına geçti diğer taraf ise gerilla savaşını sürdürdü.Tam bağımsızlık ve birlik hedefine tamamen sadık kaldılar.

1926 yılından 2.Dünya savaşına kadar liderleri Maurice Twomey'di.1930'lu yıllarda IRA bir yeraltı örgütü haline geldi.1936 yılında ise IRA yasaklandı ve lider Maurice Twomey hapse atıldı.

2.Dünya Savaşı sırasında lider Sean Russell'di.İngilizlere hücum etmek için Almanlardan destek umut ediyordu.Almanya'ya gitti fakat dönerken hastalandı ve onu geri getiren Alman U-Boot'un içinde öldü.

Alman U-Boot

IRA savaş esnasında sınırın hem güneyinde hem de kuzeyinde etkili olmuştur.1942-1944 yılları arasında lider Charlie Kerins bir polis memurunun ölümünden sorumlu tutulup idam edildi.Bu Kuzey İrlanda'da gerçekleşen ilk idamdır ayrıca.

1969 yılına kadar çeşitli olaylar olmuştur.IRA'nın siyasi kanadı bir bildirge yayınladı ve bildirgede Britanya üzerinde yaşayan herkes eşit haklara sahip olacak maddesi vardı.Bu madde Londra'da tepki ile karşılandı ve kıvılcım yeniden alev aldı.Protestan ve katolikler arasında çatışmalar başladı.69 yılında Belfast'da süreki patlamalar oldu.Herkes İra örgütünün sorumlu olduğunu gösteriyordu.Ama kaynağı ulster gönüllüler gücüydü.

IRA 1969 yılında ikiye bölündü.Provisional Republican Army ve Irish Republican Army olarak.30 Ocak 1972'de tarihte 'Kanlı Pazar' olarak bilinen Bloody Sunday olayı gerçekleşti.İrlanda yönetiminin özel durumlara özgü yasa koyması katolikleri çok kızdırdı ve artan şiddete katolikler karşılık verdi.Eylemler sırasında paraşütçü birliklerin,katoliklerin üzerine açtığı ateş sonucu 13 kişi öldü.Bu olay İrlanda insanının hisleri ile oynadı ve çoğu İrlandalı genç IRA'ya katıldı.IRA adeta gücünü ikiye katlamıştı.

1974 yılında koalisyon hükümeti çıkan olaylar sonucu düştü.İrlanda tekrardan Birleşik Krallık yönetimine girdi.Daha sonra IRA saldırılarını ingilizler üzerine yoğunlaştırdı.

74 yılında Guilford,Woolwich saldırılarını düzenledi.Saldırılarda 7 kişi öldü,182 kişi yaralandı.

1979 yılında İRA bombalı saldırı sonucu Britanya kraliçesinin ailesini öldürülmüştür.Aynı saldırıda kraliçenin kuzeni de ölmüştür.Aynı gün IRA,Narrow Water'da 18 İngiliz askerini de öldürmüştür.

1980'li yıllarda da IRA'nın terörist eylemleri devam etti.1981 yılında sivil direniş oldu.Greve giden IRA ve Marksist INLA üyeleri 7 ay grev yaptılar.Grev 10 kişinin ölümü ile sona ermiştir.Ölen ilk kişi ise Boby Sands adında IRA örgütünün önemli kişilerinden birisiydi.80'li yıllarda eylemler devam etti.

Başbakan Margaret Thatcher'ın olduğu bombalı saldırıda Brighton otelinde 5 kişi öldürülmüştür.Uzun gecikmeli zamanlı bomba ile saldırı yapılmıştır.Margaret Thatcher saldırıdan yara almadan kurtulmuştur.31 kişi de yaralanmıştır.Olay 12 Ekim 1984 yılında gerçekleşmiştir.

Saldırı sonrası Bringhton Oteli

IRA 1990'lı yıllarda da faaliyetlerine devam etti.Birçok eylem gerçekleştirdiler.Bunun sonucunda birçok insan hayatını kaybetti.İrlanda'da Omagh yakınlarında 8 işçi IRA tarafından öldürüldü.İngiltere'de çeşitli saldırılarda 11 kişi öldü,156 kişi yaralandı.Kuzey İrlanda Shankill Street'teki büyük saldırıda 10 kişi öldü.

1 Eylül 1994'te ateşkes ilan ettiler.Fakat iki sene sonra Londra'da iki kişinin ölmesi ile ateşkes sona erdi diyebiliriz.

Son olarak IRA,1996'da Kuzey İrlanda'da bir İngiliz askeri üssünü bastı.1 asker öldü,31 asker de yaralandı.IRA 19 Temmuz 1997'de ikinci kez ateşkes ilan etti.

IRA terör örgütünün tarihsel süreci böyledir arkadaşlar.2005 yılında IRA bir açıklama yaptı ve artık mücadelelerini politik olarak yürütme kararı aldı.IRA,ABD tarafından 2002 yılında terör örgütü listesinden çıkarıldı.İngiltere ve İrlanda'da hala yasadışı örgüt olarak kabul edilmektedir.

Ve filmimize yavaş yavaş geçelim.

SESSİZ DÜŞMAN

Yapım :ABD-1997

Vizyon Tarihi : 2 Mayıs 1997

Tür: Suç,Dram,Gerilim

Süre : 107 Dakika

Oyuncular : Brad Pitt,Harrison Ford,Margaret Colin,Julia Stiles,Natascha McElhone

Yönetmen : Alan j.Pakula

Filmde İngiliz ve kraliyet yanlılarına kök söktüren IRA militanı Rory Devaney ( Brad Pitt),savaştığı askerlere karşı daha güçlü bir konuma gelmek için Amerika'ya ağır silahlar almak için gider.New York'a giden Devaney orada İrlanda kökenli bir polis memurunun evinde kalır ama polis memuru Tom O'Meara'nın bundan haberi yoktur.IRA militanı Rory Devaney'in çok dikkatli olması gerekir.Yoksa yandaşları ile polis teşkilatı ve İngiliz istihbaratçıları karşı karşıya gelebilir ve ortalık karışabilir.

Film oldukça güzel ve konusu ile orjinal bir yere sahiptir.Tempo bakımından sürükleyicidir.Ama her sahnesinde çatışma ve ful tempo aramayın.Brad Pitt'in ve özellikle Natascha McElhone'nin bana göre oyunculuğu dört dörtlüktür.Harrison Ford'un performansı ise biraz sönük kalmıştır.